Onroerend erfgoed

Kasteel Hof ter Welle in ere hersteld

Kasteel Hof ter Welle in Beveren krijgt momenteel een heuse opfrisbeurt. Na een eerdere restauratie rond de eeuwwisseling lag het bouwwerk er geruime tijd verlaten bij. In 2013 besliste de gemeente Beveren om het kasteel een nieuwe bestemming te geven en om te vormen tot erfgoedhuis.

Nieuwe bestemming voor kasteel

Medio 2017 krijgt het eeuwenoude kasteel een nieuwe bestemming als erfgoedhuis van de gemeente Beveren.
Op de gelijkvloerse verdieping van het gebouw zullen bezoekers een blik kunnen werpen op de uitgebreide gemeentelijke kunstcollectie. Ook de leeszaal en bibliotheek van de Hertogelijke Heemkundige Kring Het Land van Beveren vzw worden hier ondergebracht.
Op de eerste verdieping bevindt zich het Gemeentelijk Heemkundig Museum (thans gevestigd op zolder kasteel Cortewalle) waar de geschiedenis van het Land van Beveren aanschouwelijk wordt gemaakt via museumobjecten.
Verder wordt er voorzien in de nodige vergaderinfrastructuur voor de socio-culturele verenigingen van Beveren. Als echte pronkstuk van de site wordt de 18e-eeuwse barokke kapel de uitgelezen plaats voor een veelvoud aan culturele activiteiten, waaronder lezingen, optredens en officiële gelegenheden. De gezellige binnenplaats is hierbij een extra troef. Het kasteel wordt langs de achterzijde met een brug ontsloten en geeft aansluiting op het reeds aanwezige wandel- en fietswegennetwerk in de buurt.

Archeologische opgravingen

Archeologische opgravingen brachten in 2015 aan het licht dat de site van Hof ter Welle veel ouder is dan voorheen werd aangenomen. De eerst gedocumenteerde bronnen gaan terug tot de veertiende eeuw maar bodemvondsten wijzen op de aanwezigheid van een toenmalig houten gebouw dat door een verwoestende brand in de 12de eeuw in de as werd gelegd. Dit maakt van kasteel Hof ter Welle meteen het oudste burgerlijke gebouw van Beveren. Het kasteel kende een bewogen bewonersgeschiedenis: illustere adellijke families als Vilain, Van Pottelsberghe en del Plano volgden elkaar op tot Anna Piers in 1723 het kasteel in handen kreeg. Zij maakte van het kasteel een weeshuis voor meisjes dat onder de naam ‘Oud Geestelijk Hof’ een begrip zou worden in Beveren. De gemeente Beveren kocht het domein in 1978 van het OCMW. Op 1 december 1997 vonden de eerste instandhoudingswerken plaats die in 2000 werden afgerond.

Timing werken

De huidige werken werden aangevat in april 2015 en lopen door tot eind 2016. De restauratie van dak en gevel is ondertussen voltooid. Binnenin gaat het merendeel van de tijd momenteel naar technieken (HVAC, elektriciteit en sanitair) en pleisterwerken. Later dit jaar volgt dan de detailafwerking zoals vloer- en muurbekledingen en meubilair. In de eerste helft van 2017 staat de invulling op het programma: installatie open kunstendepot, inrichting heemkundige BIB en leeszaal, museale opstelling heemkundig museum en kantmuseum en de verdere inrichting van de vergaderstructuur.

Eén van de blikvangers van het kasteel is de kapel, die na de restauratie dienst zal doen als openbare evenementenzaal. Een team van gespecialiseerde restaurateurs is er aan het werk om onder meer het 18e-eeuwse altaar, de lambrisering, de klassieke schilder- en pleisterwerken en de glas-in-loodramen in hun oorspronkelijke glorie te herstellen.

Het ontwerp van Pluspunt Architectuur uit Waregem is een mix van oude en nieuwe elementen. De bedoeling is een eigentijdse look te creëren, met aandacht voor de historische aspecten van het gebouw.

De werken verlopen vlot dankzij de goede samenwerking tussen bestuur, architect en de aannemer. Aannemer Denys nv uit Wondelgem levert degelijk werk af en houdt daarbij rekening met de erfgoedwaarde van het gebouw.
De feestelijke heropening van kasteel Hof ter Welle staat op de agenda voor medio 2017.

Hedendaagse wet- en regelgeving

Geen gebouw zonder te voldoen aan wetten en regels. Belangrijkste zijn hier de normeringen met betrekking tot de toegankelijkheid. Bedoeling is dat alle mindervaliden het gebouw zonder problemen kunnen betreden, bezoeken en gebruiken. Dit kent vooral zijn toepassing in het gebruik van de lift, enkele hellingen, het sanitair, voorzien van ruimte met betrekking tot de draaicirkels …

Ook de brandreglementering werd toegepast.

Beschermd monument versus hedendaags comfort

Hof ter Welle is een beschermd monument. Daarom wordt er ook intensief gecommuniceerd met de dienst Onroerend Erfgoed zodat er met respect voor het gebouw wordt omgesprongen.

Anderzijds krijgt het gebouw een nieuwe bestemming waardoor er soms moet ingegrepen worden op de bestaande structuren om deze nieuwe bestemming te kunnen realiseren.

Bijkomend verwacht de bouwheer ook dat het gebouw wordt uitgerust met hedendaags comfort.

Het is een moeilijke maar boeiende evenwichtsoefening om ieders wensen en programma te verwezenlijken maar mits goede voorbereiding en duidelijke communicatie lukt dit ongetwijfeld.

Beveren in Beeld